توضيحات :

اگر شما جزء آن دسته از افرادی هستید که از تعداد زیاد فرمت‌های فایل که هنگام ذخیره‌سازیِ تصویر در فتوشاپ با آن مواجه می‌شوید خسته شده‌اید، می‌توانید با خیال راحت از اکثر آنها چشم‌پوشی کنید!

بله، درست است؛ از بین 25 فرمت فایلی که در کادر «Save As» فتوشاپ وجود دارد، فقط تعداد کمی از آنها که خیلی مورد استفاده قرار می‌ دهیم برای ما مناسب است. در این راهنمای کوتاه، به‌‌طور خلاصه به فرمت‌ های ضروری که لازم است بدانیم نگاهی خواهیم انداخت و اطلاعاتی از نکات مثبت و منفی هر یک و نیز موقعیت‌هایی که بهتر است از هر کدام استفاده کنیم، کسب خواهیم کرد.

برای خواندن مطلب به ادامه مطلب مراجعه کنید...........

Photoshop .PSD

فرمت PSD از همه‌ی فرمت‌های فایلی که فتوشاپ پشتیبانی می‌کند از اهمیت بیشتری برخوردار است. PSD مخفف «Photoshop Document» است و همان‌طور که از نامش می‌توان فهمید فرمت فایل اصلی فتوشاپ است. PSD یکی از معدود انواع فایلی است که همه‌ی قابلیت‌های قدرتمند فتوشاپ نظیر لایه‌ها، ماسک‌های لایه (layer masks)، لایه‌های تنظیمی (adjustment layers)، کانال‌ها (channels)، مسیرها (paths) و از این دست را کاملا پوشش می‌دهد. به‌علاوه، به‌عنوان فایل کاری (working file) شما نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. وقتی تصویری را در فتوشاپ باز می کنیم، فارغ از اینکه در اصل چه نوع فایلی است فتوشاپ به‌طور موقت آن را در پشت پرده تبدیل به یک فایل PSD می‌کند و بنابراین ما می‌توانیم با همه‌ی ابزارها، فرمان‌ها و قابلیت‌های فتوشاپ که در اختیار داریم روی آن کار کنیم.

فایل‌های PSD بهترین انتخاب برای استفاده به عنوان فایل‌های اصلیِ شما و نیز بایگانی عکس‌ها بر روی سی‌دی، دی‌وی‌دی و یا یک هارددرایو خارجی برای امن نگه داشتن آنها است. اگر تاکنون هر نوع فعالیتی در زمینه‌ی ویرایش یک عکس انجام داده‌اید و کوچکترین احتمالی وجود دارد که در آینده دوباره به آن مراجعه کنید، کارتان را به صورت فایل Photoshop PSD ذخیره کنید. فرقی نمی‌کند چند بار آن را باز کنید و دوباره به صورت PSD ذخیره کنید، هیچ تغییری در کیفیت تصویر ایجاد نمی‌شود و همه‌ی لایه‌ها، ماسک‌های لایه (layer masks)، لایه‌های تنظیمی (adjustment layers) و از این دست به عنوان بخشی از فایل ذخیره می‌شوند و به شما امکان می‌دهد هر زمان که خواستید بازگردید و تغییراتی در تصویر ایجاد کنید؛ یا کارتان را ادامه بدهید.

شما خیلی راحت می‌توانید تصاویرتان را در صفحه‌ی اصلی با فتوشاپ، مستقیماً از فایل PSD چاپ کنید. در حال حاضر بسیاری از چاپگرهای بازاری می‌توانند تصاویر PSD را بپذیرند، هر چند که برخی از چاپگرها هنوز هم نیاز به فرمت فایل EPS یا TIFF دارند؛ و بنابراین بهتر است همیشه چاپگرتان را چک کنید تا مطمئن شوید که فرمت درست را به آن می‌دهید. یکی از مزیت‌ها و قابلیت‌های جدیدتر فایل‌های PSD این است که این فایل‌ها در حال حاضر می‌توانند مستقیماً وارد Adobe InDesign شوند. هنگامی که مشغول چیدمان (layout) صفحه‌تان هستید Adobe InDesign امکان دسترسی کامل به لایه‌های شخصی فایل را فراهم می کند. می‌توانید فایل PSD را مستقیماً از InDesign در فتوشاپ دوباره باز کنید، تغییراتی در فایل ایجاد کنید، آن را ذخیره کنید و تغییرات را بلافاصله در چیدمان انجام دهید!

تنها مشکل واقعی فایل‌های PSD این است که اندازه‌ی فایل ممکن است خیلی بزرگ شود، به‌ویژه اگر روی تصویری با صدها و یا حتی هزاران لایه کار می‌کنید. اما از آنجا که هارددرایو کامپیوتر این روزها قیمت چندانی ندارد می‌توانید با پرداخت هزینه‌ای کم از مزایای فتوشاپ و فرمت فایل اصلی آن یعنی PSD بهره‌مند شوید. در آخر، فایل PSD مهمترین فایلی است که می‌توانید داشته باشید؛ بنابراین مطمئن شوید که یک کپی از کارتان به صورت فایل PSD ذخیره کرده‌اید و درنتیجه می‌توانید هر زمان که نیاز بود در فتوشاپ به آن مراجعه کنید.

JPEG

JPEG مخفف عبارت Joint Photographic Expert Group (گروه مشترک کارشناسان گرافیک) است. فرمت JPEG حدود بیست سال است که حضور دارد و محبوب‌ترین و پراستفاده‌ترین فرمت فایل برای مشاهده و اشتراک‌گذاری عکس‌های دیجیتالی است. JPEG، رنگ 8 بیتی را پشتیبانی می‌کند، یعنی می‌تواند تقریباً 16 میلیون و 700 هزار (16.7 million) رنگ را بازتولید کند و دوربین‌های دیجیتالی ارزان‌تر نیز می‌توانند عکس‌هایی با فرمت JPEG بگیرند. اکثر دوربین‌های دیجیتال SLR درجه یک، این انتخاب را به شما می‌دهند که می‌خواهید عکس‌هایتان را با فرمت JPEG بگیرید و یا RAW.

البته نباید عبارات «محبوب» و «پراستفاده» را با «کیفیت حرفه‌ای» اشتباه گرفت. JPEG یک فرمت فایل پراتلاف است زیرا تصاویر را فشرده می‌کند، یعنی برخی از اطلاعات تصویرتان را می‌گیرد و از بین می‌برد. دلیل انجام این کار کاهش اندازه‌ی فایل است اما هر چه بیشتر فشرده‌سازی انجام دهید، کیفیت تصاویرتان بدتر می‌شود. شما می‌توانید با استفاده از تنظیمات Quality (کیفیت) که موقع ذخیره‌ی تصویر در فتوشاپ می‌بینید، میزانی که فایلتان قرار است فشرده شود را کنترل کنید. اگر تنظیمات Quality به حد کافی بالا باشد تصویرتان خیلی خوب به نظر می‌رسد اما اندازه‌ی فایل بزرگ‌تر می‌شود. تنظیمات Quality پایین‌تر می تواند اندازه‌ی فایل را کاهش دهد اما اگر خیلی آن را پایین بیاورید مصنوعات فشرده‌سازی (compression artifacts) زشت و مشهودی تولید می‌کنید.

بزرگترین نقطه‌ی قوت فایل های JPEG، راحتی آنها است. این فایل‌ها معمولا به اندازه‌ی کافی کوچک هستند که به راحتی بتوان آنها را در صفحات وب یا در سایت‌های اشتراک عکس مثل فیسبوک و فلیکر آپلود کرد و به نمایش گذاشت و یا آنها را برای خانواده و دوستان ایمیل کرد. سایت‌های اینترنتی هم معمولا باید فایل‌ها را در قالب JPEG دریافت کنند. جنبه‌ی منفی فایل‌های JPEG این است که به دلیل فشرده‌سازی تصویر، کیفیت کاهش می‌یابد و اگر کیفیت برایتان در اولویت قرار داشته باشد نمی‌توانید این تصاویر را با کیفیت خوبی چاپ کنید و به‌علاوه این فایل‌ها برای بایگانی نسخه‌های اصلی گزینه‌ی مناسبی نیستند.

اگر در دوربینتان عکس‌های JPEG می‌گیرید، حتما تصاویر را با بالاترین و بهترین کیفیت ممکن ثبت کنید. به کتاب راهنمای دوربینتان مراجعه کنید تا ببینید گزینه‌ی کیفیت تصویر در سیستم منوی دوربینتان کجاست. بالاترین تنظیمات کیفیت معمولا با نام «Large» مشخص شده.

یکی از کارهایی که باید از آن اجتناب کنید این است که مدام فایل‌های JPEG را ذخیره‌ی مجدد کنید. هر بار که این فایل ها را باز کرده و دوباره ذخیره می‌کنید، بیشتر فشرده می‌شود و در نتیجه این تصاویر خیلی زود زشت و بی‌کیفیت می‌شوند. وقتی جزئیات تصویر از بین رفت دیگر نمی‌توانید آن را بازگردانید (مگر اینکه با توجه به بخش اول این مقاله یک کپی از نسخه‌ی اصلی بصورت فایل Photoshop PSD گرفته باشید).

GIF

فرمت فایل GIF که کوتاه شده‌ی Graphics Interchange Format (قالب مبادله‌ی گرافیک) است، حتی از JPEG هم قدیمی‌تر است و فرمت انتخابی برای گرافیک وب می‌باشد. توجه داشته باشید که گفتم گرافیک وب، نه عکس‌های وب. فایل‌های GIF فقط می‌توانند تا 256 رنگ را نشان دهند که خیلی کمتر از هزاران رنگ مورد نیاز برای بازتولید مناسب یک تصویر عکاسی، و نیز خیلی کمتر از میلیون‌ها رنگی است که فرمت JPEG پشتیبانی می‌کند.

وقتی صحبت از طراحی وب می‌شود، استفاده از فرمت GIF ضروری است. این فایل‌ها با چیدمان، عنوان‌ها و دکمه‌های صفحه‌ی وب تناسب بالایی دارند، به‌ویژه اگر دربردارنده‌ی مناطق وسیعی از رنگ‌های خالص باشند. همه‌ی مرورگرهای اصلی وب، فایل‌های GIF را پشتیبانی می‌کنند و سایزهای کوچک فایل آنها خیلی سریع روی نمایشگر باز می‌شود. همین‌طور GIF به طراحان وب امکان خلق تصاویر متحرک ساده را می‌دهد. یکی از مزایای اصلی GIF این است که شفافیت (transparency) را هر چند فقط در یک سطح، پشتیبانی می‌کند؛ یعنی یک پیکسل یا شفاف است یا نیست. این امر، چنانچه رنگ کناره‌ها از رنگ پس‌زمینه متفاوت باشد، ممکن است باعث ایجاد لبه‌های ناصاف در اطراف گرافیک شود. برای شفافیت و کیفیت بالاتر، انتخاب بهتری که دارید فرمت PNG است.

PNG

PNG که کوتاه‌شده‌ی عبارت Portable Network Graphics (گرافیک قابل حمل در شبکه) است، در اصل قرار بود جایگزین فرمت GIF شود (و البته مخفف PNG not GIF هم بود!) اما این اتفاق هرگز نیفتاد و امروزه فایل‌های GIF همچنان در سطح وسیعی استفاده می‌شوند، در عین حال فرمت PNG تقریباً از هر نظر خیلی بهتر از فرمت GIF است. درحالی‌که فایل‌های JPEG رنگ 8 بیتی (16.7 میلیون رنگ) را پشتیبانی می‌کند، فایل‌های PNG رنگ 48 بیتی را پشتیبانی کرده و بیش از یک میلیارد رنگ را بازتولید می‌کند! این فوق‌العاده است اما حتی رنگ‌هایی که فایل‌های JPEG هم تولید می‌کنند خیلی بیشتر از توانایی دیداری چشم انسان است؛ بنابراین تفاوت‌های ملموس و واقعی بین رنگ 8 و 48 بیتی در بهترین حالت خیلی کم است. بزرگترین مزیت PNG نسبت به JPEG این است که PNG یک فرمت فایل بی‌اتلاف (lossless) است؛ یعنی حتی اگر تصاویر را برای کاهش اندازه‌شان فشرده سازید، روشی که این فرمت برای فشرده کردن بکار می‌گیرد کیفیت تصویر را کاهش نمی‌دهد. حتی می‌توانید یک فایل PNG یکسان را بارها ذخیره کنید بدون اینکه از کیفیت آن کاسته شود، درحالی‌که هر بار که فایل‌های JPEG را ذخیره می‌کنید کیفیتشان کمتر می‌شود. PNG با بیش از یک میلیارد رنگ و فشرده‌سازی بی‌اتلاف (lossless)، انتخابی فوق‌العاده برای ذخیره‌ی عکس‌های دیجیتال به صورت نسخه‌ی اصلی با کیفیت بالا می‌باشد. مشکل فرمت فایل PNG این است که مثل JPEG پشتیبانی گسترده‌ای از آن نمی‌شود و رنگ CMYK را پوشش نمی‌دهد، و این یعنی چاپگرهای بازاری نمی‌توانند از آن استفاده کنند. هنوز هم فرمت JPEG با وجود کیفیت پایین‌تر، برای مشاهده و اشتراک‌گذاری عکس‌های دیجیتالی، بیشتر مفیدتر و رضایت‌بخش‌تر است.

مزیت اصلی PNG نسبت به فایل‌های GIF، علاوه بر بیشتر بودن محدوده‌ی رنگ‌های آن، این است که می‌تواند 256 سطح از شفافیت بازتولید کند، در حالی که GIF تنها یک سطح شفافیت دارد. چنین تنوع شفافیتی باعث می‌شود بدون اینکه نگران جفت شدن لبه‌ها با رنگ پس‌زمینه باشیم، به راحتی لبه‌های نرمی به تصویر بدهیم. همچنین، فایل‌های PNG معمولا کوچکتر از فایل‌های GIF هستند و بنابراین در مرورگر وب خیلی سریع‌تر باز می‌شوند. متأسفانه مرورگرهای قدیمی وب ممکن است فرمت PNG را پشتیبانی نکنند و در نتیجه اگر نگرانی اصلی شما سازگاری مرورگر است، GIF هنوز یک انتخاب مطمئن است. به‌علاوه، GIF از تصویر متحرک پشتیبانی می‌کند اما PNG نه. فایل‌های PNG اغلب در برنامه‌های چندرسانه‌ای (multimedia) مثل Flash، Keynote و PowerPoint مورد استفاده قرار می‌گیرند.

TIFF

TIFF مخفف Tagged Image File Format است و مثل فایل‌های PSD یکی از معدود انواع فایلی است که همه‌ی قابلیت‌های فتوشاپ را پشتیبانی می‌کند و انتخاب فوق‌العاده‌ی دیگری برای بایگانی تصاویر با فشرده‌سازی بی‌اتلاف است؛ ک به ما امکان می‌دهد عکس‌ها را با بالاترین کیفیت ممکن ذخیره کنیم. البته این کیفیت بالا بی‌دلیل هم نیست چرا که فایل‌های TIFF، به‌ویژه در مقایسه با فایل‌های JPEG، ممکن است خیلی بزرگ شوند. TIFF استاندارد منتخب جهانی برای تصاویری است که قرار است چاپ تجاری شوند؛ و با همه‌ی برنامه‌های طرح‌بندی صفحات وب از جمله QuarkXPress و InDesign سازگاری دارد.

با اینکه فایل TIFF قادر به ذخیره‌ی همه‌ی لایه‌ها، لایه‌های تنظیمی و عناصر دیگری که به فتوشاپ افزوده‌اید هست، اما به‌طور کلی توصیه می‌شود همه‌ی این عناصر را در فایل اصلی PSD ذخیره کنید و سپس فرمت TIFF را جهت ذخیره‌ی نسخه‌ی نهایی تصویر، برای چاپ مورد استفاده قرار دهید. با این کار به سادگی با نگاه کردن به پسوند هر فایل می‌توان گفت کدام یک فایل کاری اصلی (.psd) و کدام یک فایل نهایی و آماده برای چاپ (.tif) است. همچنین، بسیاری از چاپگرهای بازاری از شما نسخه‌ی نهایی فایل TIFF را می‌خواهند.

از آنجایی که InDesign در حال حاضر می‌تواند فایل‌های لایه‌لایه‌ی Photoshop PSD را دریافت کرده و مستقیما با آنها کار کند و دو فرمت PSD و PDF در حیطه‌ی چاپ، محبوبیت زیادی کسب کرده‌اند، TIFF دیگر مثل سابق اهمیت ندارد؛ اما همچنان استاندارد صنعت چاپ را دارد و درسطح گسترده‌ای پشتیبانی می‌شود.

EPS

EPS کوتاه‌شده‌‌ی عبارت Encapsulated PostScript یک فرمت استاندارد دیگر برای صنعت چاپ است که مدتی است عرضه شده اما کاربرد آن سال‌هاست پذیرفته نشده. فایل EPS به معنای واقعی کلمه، فایل تصویری نیست بلکه دربردارنده‌ی یک سری دستورالعمل‌ها درخصوص چگونگی چاپ تصویر توسط چاپگر می‌باشد. می‌توان آن را وارد اکثر برنامه‌های طرح‌بندی صفحه‌ی وب کرد اما واژه‌ی «encapsulated» (محصور) به معنای این است که این فایل‌ها اساساً قفل شده‌اند و نمی‌توان روی آنها تغییری ایجاد کرد مگر اینکه دوباره در فتوشاپ باز شوند. اگر می‌خواهید وقتی که در برنامه‌ی طرح‌بندی کار می‌کنید تصویر را روی صفحه ببینید بایستی هنگام ذخیره‌ی آن در فتوشاپ، یک تصویر پیش‌نمایش در فایل EPS جاسازی کنید، در غیر این صورت تا وقتی که طرح چاپ نشود نمی‌توانید آن را ببینید. در حالی که EPS همواره یک فرمت استاندارد در صنعت است اما به احتمال زیاد خیلی با آن کار نخواهید کرد، مگر اینکه چاپگر بازاری شما به‌طور خاص این فرمت را بخواهد.

PDF

سرانجام، همان‌طورکه بسیاری از افراد با فایل‌های PDF برای مشاهده، اشتراک‌گذاری و چاپ اسناد الکترونیکی آشنا هستند و می‌دانند که این نام از Portable Document Format (فرمت سند قابل حمل) گرفته شده. محبوبیت این فایل همواره به عنوان یک انتخاب فوق‌العاده برای ذخیره‌ی تصاویری که قرار است چاپ شوند، رو به فزونی است. PDF مثل فرمت‌های PSD و TIFF همه‌ی قابلیت‌های فتوشاپ از جمله توانایی استفاده از رنگ‌های نقطه‌ای را پشتیبانی می‌کند، کاری که فرمت EPS نمی‌تواند انجام دهد. PDF به ما امکان فشرده‌سازی JPEG با تنظیمات Quality یا کیفیت برای ایجاد تعادل بین کیفیت عکس و اندازه‌ی فایل و نیز فشرده‌سازیِ بدون اتلاف ZIP را می‌دهد. فرمت PDF از این نکته بهره می‌برد که هرکس Adobe Reader رایگان را روی کامپیوترش داشته باشد می‌تواند تصویر را ببیند.

مهمترین چیزی که باید همواره به یاد داشته باشید این است که فایل کاری فتوشاپ را به عنوان فایل PSD ناتمام (تخته‌نشده) ذخیره کنید تا از آن به عنوان کپی اصلی (master copy) استفاده کنید. این کپی همه‌ی لایه‌ها، کانال‌ها و عناصر دیگر را در فرمت فایل اصلی فتوشاپ نگه می‌دارد و به شما امکان می‌دهد هر زمان که خواستید ادامه کارتان را از سر بگیرید. می‌توانید از آنجا کپی تصویرتان را با یکی از شش فرمت دیگر ذخیره کنید و انتخاب شما بستگی به این دارد که چاپگر شما چه فرمتی می‌خواهد و دیگر اینکه می‌خواهید با تصویرتان چه کنید؛ آن را چاپ کنید، یا در وب یا برنامه‌ی چندرسانه‌ای قرار دهید.